همه جهانیان کاشان را به گلاب، عرقیجات، معماری خانه‌هایش، البته تپه‌ها و زیگورات سیلک می‌شناسند، اما هنر کاشی‌ها به گلاب و عرقیجات محدود نمی‌شود، مردمان این منطقه از دیرباز در سیلک با پیدایش اولین اجتماعات روی به هنر‌هایی مانند کاشی‌سازی، مسگری، سفالگری، نساجی و فرش بافی و مصنوعات هم دسته این‌ها روی آوردند تا جایی که این هنر‌ها در این منطقه نهادینه شده و در قرن‌های بعد تا به همین امروز در رگ و ریشه این شهر به جا مانده است. در این مقاله سعی داریم که گوشه‌ای از هنر‌های دستی این شهر را نام ببریم.
کاشی‌سازی و سفالگری
شهرت سفال کاشان را می‌توان به ۸۰۰۰ سال پیش نسبت داد، از همان اولین و قدیمی‌ترین سفال‌های پیدا شده در سیلک. این هنر در کاشان به قدری شهرت داشته که اظهار می‌شود که کلمه کاشی از کاشان گرفته شده. فن سفالگری و کاشی‌سازی در کاشان به دو دوره از ۸۰۰۰ سال پیش تا ۲۵۰۰ سال پیش درسیلک و از دوران سلجوقی تا به امروز دسته‌بندی می‌شود.
مسگری
درست است که از صنعت مسگری در مقایسه با گذشته دیگر چیزی نمانده است، اما در کاشان هنوز بازاری به نام بازار مسگر‌ها وجود دارد که در آن اندکی از دکان‌ها همچنان به مسگری و سفیدگری مس مشغولند. تاریخچه مسگری در کاشان به ۴۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح برمیگردد و تا روزگاری نچندان دور نیز رواج داشت، اما در سال‌های اخیر تغییر سبک زندگی و کنار گذاشتن ظروف مسی باعث آن شد که نتنها در کاشان بلکه در تمام ایران رفته رفته تعداد هنرمندان مشغول در این حرفه کاهش یابد، اما همچنان از هنر مسگری به عنوان یکی از قدیمی‌ترین هنر‌های کاشان یاد می‌شود.
فرش کاشان
قالی کاشان در دوران صفوی با نخ‌های ابریشمی بر تار‌هایی از طلا و نقره بافته می‌شد که به آن قالی زربفت می‌گفتند که به عنوان هدیه در مناسبت‌ها و مراسم مختلف نصیب درباریان یا مهمانان خارجی می‌شد. هنرمندان بافنده این فرش‌ها در هر هفت سانتی‌متر این فرش‌ها، پنجاه تا هفتاد گره بر روی تار‌های نازک میزدند و در سر رویای جاودانگی آثار و نامشان را می‌پروراندند. به علاوه این قالی‌ها قالی‌های جوشقان که طرح‌های شکسته و هندسی داشتند و بیشتر با نخ‌هایی از جنس پشم بافته می‌شدند هم در آن زمان مشهور بودند.
شَعر بافی
شَعربافی بعد از قالی بافی رایج‌ترین حرفه بافندگی کاشان بوده است، این را از کارگاه‌های فعال و غیر فعال موجود در کاشان می‌توان فهمید. «شَعر» به معنای موی باریک، موی انسان و یا حیوان است و به بافنده آن شعرباف گفته می‌شود. شعر بافی در واقع زیرمجموعه بافندگی به حساب می‌آید که در آن نوعی پارچه ابریشمی با دستگاه نساجی چهاروردی تولید می‌شود.
زری‌بافی
از دیرباز یکی از گرانبها‌ترین پارچه‌های اعیان، پارچه زربفت بوده و هست، پارچه‌ای که برای لباس‌های درباریان و پادشاهان و یا به جای هدیه‌ای گرانبها استفاده می‌شده. این پارچه از تار و پود ابریشم و گلابتون (متشکل از ابریشم، طلا و نقره) و با دستگاهی به نام «دستوری» بافت شده و تاریخچه این هنر هم به زمان هخامنشیان و ساسانیان برمیگردد. زری بافی از زیر مجموعه‌های شعر بافی به حساب می‌آید و از کاشان به عنوان بزرگترین تولید‌کننده پارچه زربفت یاد می‌شود.
البته که هنر‌های کاشان به اینجا ختم نمی‌شود و ما درباره هنر ساخت مصنوعات گران بهایی مانند گیوه بافی، زیلو بافی، گلیم و جاجیم بافی، مخمل بافی و…. مطلبی نگذاشتیم و یا برای تشریح و معرفی هنر‌های ارزنده‌ای مانند، نقاشی با بزرگانی همچون استاد رضا عباسی و استاد محمد غفاری یا کمال المک، شعر و شاعران کاشانی و یا رنگرزی سخنی به میان نیاوردیم.
